Báo cáo tài chính quý III của CTCP Đường Quảng Ngãi (mã: QNS), chủ sở hữu thương hiệu sữa đậu nành Fami cho thấy doanh nghiệp đang bước vào giai đoạn chi tiêu mạnh tay cho marketing và khuyến mãi để giữ thị phần trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt.
Theo đó, doanh thu 9 tháng đạt gần 7.871 tỷ đồng, giảm nhẹ 2% so với cùng kỳ, trong khi chi phí bán hàng tăng tới 43%, lên gần 999 tỷ đồng. Tính ra, mỗi 1 đồng chi cho quảng cáo và bán hàng mang về khoảng 7,9 đồng doanh thu, thấp hơn đáng kể so với hiệu suất những năm trước, khi mức này thường duy trì quanh ngưỡng 9 - 10 đồng.
Sự chênh lệch thể hiện rõ trong chiến lược phân bổ nguồn lực: chi phí khuyến mãi, dùng thử, chào hàng vọt từ dưới 15 tỷ đồng lên hơn 278 tỷ đồng, tức gấp 19 lần cùng kỳ, cho thấy QNS đẩy mạnh đầu tư marketing nhằm bảo vệ thị phần trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt.
Về cơ cấu doanh thu, sữa đậu nành và đường tiếp tục là hai trụ cột chính, chiếm lần lượt 46% và 33% tổng doanh thu. Mảng sữa đậu nành đạt 3.596 tỷ đồng, tăng 13% so với cùng kỳ, với biên lãi gộp tăng lên 43,7%, trong khi mảng đường giảm 18% về doanh thu và lãi gộp sụt 44%, kéo biên lợi nhuận còn 22%.
Biểu đồ: Mai Trang
Công ty cho biết mảng đường đi lùi do sức cầu yếu và áp lực cạnh tranh từ đường lỏng, đường nhập khẩu, trong khi mảng sữa được hưởng lợi từ chính sách bán hàng linh hoạt và kiểm soát tốt giá nguyên liệu đầu vào.
Dù mạnh tay chi cho quảng cáo, thế nhưng QNS vẫn duy trì lượng tiền gửi gần 7.700 tỷ đồng, chiếm tới 55% tổng tài sản, mang lại 196 tỷ đồng lãi tiền gửi, tương đương 91% tổng doanh thu tài chính.
Hàng tồn kho tăng mạnh
Tính đến cuối tháng 9, tồn kho tăng 30% lên 1.714 tỷ đồng, chủ yếu do lượng thành phẩm lớn hơn gấp 4 lần đầu năm.
Trao đổi với phóng viên hồi tháng 9, ông Nguyễn Văn Lộc, Chủ tịch Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA) cho biết, không chỉ phải ứng phó với tình trạng buôn lậu đường Thái Lan và các hành vi gian lận thương mại, việc đường lỏng siro ngô HFCS được nhập khẩu ngày càng nhiều và được sử dụng phổ biến trong ngành nước giải khát đang tạo ra áp lực kép, khiến ngành mía đường đứng trước nguy cơ mất thị phần nghiêm trọng. Đây cũng là nguyên nhân chính khiến giá đường giảm, chứ không phải sản lượng dư cung.
“Đường nhập lậu chưa được kiểm soát hiệu quả, nguồn cung giá rẻ không chính ngạch tiếp tục tràn vào khiến giá đường nội địa khó phục hồi bền vững. Do đó, kiểm soát đường lậu là điều kiện tiên quyết để ngành ổn định", ông nhấn mạnh.
Dù nhiều khó khăn, dự báo sản lượng niên vụ 2025-2026 vẫn sẽ cao hơn niên vụ trước nhờ diện tích mía mở rộng. Tuy nhiên, ông Lộc thẳng thắn: "Giá mía chắc chắn phải giảm, do giá đường đi xuống. Các nhà máy buộc phải tái cấu trúc, và điều này có thể kéo sản lượng niên vụ 2026-2027 suy giảm". Điều đó cho thấy sự bấp bênh của ngành khi phụ thuộc quá nhiều vào giá đường, trong khi các rào cản về nhập lậu, cạnh tranh từ siro ngô (HFCS) và biến đổi khí hậu vẫn hiện hữu.
Trang Mai /Doanh Nhân Việt Nam