Thỏa thuận đóng cửa những nhà máy điện sử dụng than đánh dấu lần đầu tiên các nước G7 đặt ra thời hạn chấm dứt sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.
G7 cam kết ngừng sử dụng than vào năm 2035
Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G7) đã đạt được thỏa thuận để loại bỏ việc sử dụng than trong các hệ thống năng lượng của họ đến năm 2035, hướng đến việc không phát ra khí thải. Đây là một cam kết quan trọng trong nỗ lực chuyển đổi năng lượng sạch và giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.
Sau 2 ngày họp thảo luận chiến lược về môi trường và biến đổi khí hậu tại Turin (Italy), các Bộ trưởng Năng lượng và Môi trường của G7 cam kết sẽ loại bỏ dần việc sử dụng năng lượng từ than mà không gây ra việc giảm đi về lượng nguồn năng lượng từ than “trong nửa đầu những năm 2030”.
"Đó là một tín hiệu rất mạnh mẽ từ nhóm các nước công nghiệp phát triển và là thông điệp lớn cho thế giới về việc giảm sử dụng than", theo Bộ trưởng An ninh năng lượng và Môi trường Italy Gilberto Pichetto Fratin.
Bộ trưởng Môi trường và An ninh năng lượng Italy, Gilberto Pichetto Fratin (trái) bắt tay với Bộ trưởng Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản Ken Saito tại cuộc họp khí hậu G7 ở Turin. (Ảnh: Financial Times)
Quyết định này đánh dấu lần đầu tiên các nền kinh tế G7, những nền kinh tế hàng đầu trên thế giới, chiếm hơn 1/5 lượng khí thải toàn cầu, đã đặt ra một thời hạn cụ thể cho việc loại bỏ việc sử dụng than. Điều này là một bước quan trọng trong nỗ lực toàn cầu để giảm thiểu tác động của năng lượng từ than đối với biến đổi khí hậu.
Đồng thời có thể khuyến khích các quốc gia khác trên thế giới, đặc biệt là các nền kinh tế lớn theo đuổi các biện pháp tương tự và đưa ra các cam kết cụ thể để giảm thiểu sử dụng năng lượng từ than, giảm lượng khí thải carbon dioxide (CO2).
Bên cạnh đó, trong thông cáo chung được đưa ra tại cuộc họp của các Bộ trưởng Năng lượng và Môi trường G7 ở Turin (Italy), cũng nới lỏng quy định với nhiều quốc gia thành viên. Cụ thể, thông cáo chung nêu rõ tất cả các nhà máy than phải đóng cửa vào năm 2040, trừ khi chúng được trang bị công nghệ loại bỏ CO2 hiệu quả, hoặc Chính phủ các nước phải đảm bảo mục tiêu giới hạn mức tăng nhiệt độ toàn cầu ở mức 1,5°C so với thời tiền công nghiệp.
Để ngỏ khả năng tiếp tục đầu tư vào khí đốt
Tuy nhiên, văn bản thỏa thuận vẫn để ngỏ khả năng tiếp tục đầu tư vào khí đốt, mặc dù các Bộ trưởng đã đồng ý chuyển đổi khỏi tất cả các nhiên liệu hóa thạch vào năm 2050 tại Hội nghị Thượng đỉnh về khí hậu (COP28) của Liên Hợp Quốc vào năm ngoái.
Trong khi bối cảnh hiện tại, việc đốt nhiên liệu hóa thạch cho đến nay là nguyên nhân lớn nhất gây ra hiện tượng nóng lên toàn cầu. Nguồn cung khí đốt tăng vọt nổi lên gây ra một loạt thách thức và tranh luận trong các cuộc đàm phán về biến đổi khí hậu. Điều này bao gồm các tranh cãi về việc liệu khí đốt có nên được coi là một phần của giải pháp chuyển đổi năng lượng sạch hay không, và cũng có thể tạo ra những thách thức về an ninh năng lượng, an ninh toàn cầu.
Nhà máy điện Ratcliffe-on-Soar, nhà máy đốt than cuối cùng của Vương quốc Anh, sẽ đóng cửa vào tháng 9 năm nay. (Ảnh: Financial Times)
Các Bộ trưởng cho biết trong bối cảnh cuộc chiến giữa Nga và Ukraine gây nên lo ngại về an ninh năng lượng và nguồn cung khí đốt. Trong khi việc chuyển đổi sang các nguồn năng lượng tái tạo và sạch là mục tiêu cuối cùng thì việc đầu tư vào nguồn cung khí đốt có thể được xem là một biện pháp tạm thời để đáp ứng nhu cầu năng lượng.
Đồng Giám đốc sáng lập của tổ chức nghiên cứu khí hậu Ý ECCO, Luca Bergamaschi cho biết, đánh giá sự tin cậy của các nước G7 không chỉ dựa trên các cam kết và thỏa thuận trên giấy mà còn dựa trên các hành động cụ thể để thực hiện các mục tiêu này trong thực tế. Trong trường hợp này, việc chuyển từ sử dụng khí đốt sang sử dụng năng lượng tái tạo được coi là thước đo quan trọng để đánh giá sự cam kết và khả năng thực hiện của các nước G7 trong việc giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu.
Ông Bergamaschi cũng nhấn mạnh, sự ủng hộ từ phía công chúng cho việc đầu tư vào các dự án sẽ giảm đi khi các dự án khí đốt mới đã đạt được lợi nhuận cao kỷ lục trong hai năm. Điều này minh chứng cho sự tăng cường nhận thức về tác động của năng lượng hóa thạch đối với biến đổi khí hậu, cũng như sự chuyển đổi đến các nguồn năng lượng tái tạo sạch hơn.
Là một phần trong thỏa thuận của nhóm G7, các Bộ trưởng cũng đặt mục tiêu toàn cầu là tăng công suất lưu trữ điện gấp sáu lần từ năm 2022 đến năm 2030. Các chuyên gia khoa học và các tổ chức nghiên cứu về biến đổi khí hậu tán thành việc loại bỏ than vì nguy cơ phát thải carbon và tác động biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, họ cũng chỉ trích các mốc thời gian.
Ông David King, cựu cố vấn khoa học trưởng của Vương quốc Anh và người sáng lập Nhóm Cố vấn Khủng hoảng Khí hậu, đã phát biểu: "Tôi không tin có bất kỳ động thái nào nhằm giảm việc sử dụng nhiên liệu hóa thạch phù hợp với bản chất của cuộc khủng hoảng. Và chúng ta thực sự đang gặp khủng hoảng".
Ông David King nhấn mạnh rằng các biện pháp giảm thiểu sử dụng nhiên liệu hóa thạch là cần thiết và cấp bách đối với cuộc khủng hoảng biến đổi khí hậu mà thế giới đang phải đối mặt. Ông cho rằng, việc tiếp tục dựa vào nhiên liệu hóa thạch sẽ không phản ánh được tình hình khẩn cấp của tình trạng môi trường hiện nay và sẽ không giúp giải quyết các vấn đề liên quan đến biến đổi khí hậu.
Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng, kế hoạch và cam kết quốc tế của nhóm G7 là bước đầu tiên, nhưng để thực sự đạt được mục tiêu, các quốc gia cần phải thực hiện đồng loạt biện pháp cụ thể trong nước. Đồng thời, chính phủ các nước và cộng đồng quốc tế cần thúc đẩy chính sách, luật pháp, quy định để hỗ trợ chuyển đổi sang năng lượng sạch, cũng như huy động tài chính, nguồn vốn đầu tư để phát triển nguồn năng lượng tái tạo.
Linh Chi (Financial Times)/ Báo Công Thương